Grote en kleine Melm

In het jaar 1681 besloot �Het Gerecht van Soest� toestemming te verlenen om aan de Nieuwe of Kleine Melm een veerhuis te bouwen. Het werd gebouwd en ge�xploiteerd door Jacoba Victoria Bartolotti van den Heuvel (1639-1718) bewoonster van de voormalige buitenplaats �Heuvel en Dael� aan de Birkstraat. Op 12 juni 1686 huwde zij in Sloterdijk de Amsterdamse burgemeester Coenraad van Beuningen. Zij is begraven in de Hervormde Kerk te Soest.
Het pand was behalve boerderij tevens veerhuis en caf�. Het veerhuis is na de kerk in de Kerkbuurt het oudste gebouw van het huidige Soest. De muurijzers in de voorgevel vormen samen het jaarcijfer 1681. Dit is echter niet de eerste bewoning van de �Nije Melm onder Soest�. Voor het overzetten werd eind jaren veertig van de vorige eeuw door Willem van den Heuvel (Zwarte Willem) een pont, voortbewogen met een trekkabel, in gebruik genomen. Deze is in 1968, na veertig jaar dienst te hebben gedaan, uit de vaart genomen.
De Grote Melmweg (oorspronkelijk: �De Melmwech�of �Mellemwech� geheten) loopt naar de oudste van de twee laad- en losplaatsen, de Grote Melm, vroeger �De Oude Melm� geheten. Ook deze kende een veerpont. Vanouds hadden de burgers van Amersfoort een groot belang bij de rivier de Eem als waterweg voor hun verbinding overzee met Overijssel en Amsterdam. Doordat de Gelderse beken, waaruit de Eem zijn water ontvangt, veel zand en slib aanvoerden, was deze waterweg een zorgenkind voor het stadsbestuur. Zo moesten grotere schepen hun goederen, bestemd voor de stad bij de Melm overladen.
De turf, die via de Noorderweg en de Maatweg werden getransporteerd, werd vanaf de Grote Melm naar Amsterdam en omliggende plaatsen vervoerd.
Bekend zijn de vele pogingen tot verbreding en verdieping van de Eem tussen Amersfoort en Melm sinds 1551, die weinig succes opleverden, ondanks de steun van landsheer Karel V en later de Staten van Utrecht. Tot 1930 werd de veerpont namens de gemeente Amersfoort ge�xploiteerd.
Vroeger in de 18e en 19e eeuw werd door scheepsjagers druk gebruik gemaakt van het Jaagpad waarlangs schepen en schuiten vanaf de Grote Melm met behulp van paarden stroomopwaarts naar de stad werden getrokken. De bebouwing langs de Grote Melmweg bestaat uit van oorsprong achttiende-eeuwse langhuisboerderijen.